Bouma Tjamme Wijtzes, verbleef, volgens zijn overlijdensacte, bij de maatschappij van Weldadigheid te Veenhuizen waar hij vanuit Leeuwarden was aangekomen, leeftijd ca. 48 jaar en “zijnde verder alles onbekend”.( hij was als bedelaar opgepakt en overgebracht naar Ommerschans en nadien naar Veenhuizen. Bij overlijden aldaar was hij geheel verlamd.)

Veen van der, Klaaske Pieters,verbleef ten tijde van het huwelijk van haar dochter Pietje, gedetineerd in het “Huis van Burgerlijke en Militaire Verzekering” te Leeuwarden, alwaar zij toestemming gaf, bij notarieele acte voor het huwelijk van haar dochter. Getuigen waren 1e bewaarder Hermanus Monderman en 2e bewaarder Johannes Godhelp. Vader Victor Cliffort was reeds overleden. (Klaaske was als begeleidster van een meisje, Johanna Jurjens Drijfhout, naar Leeuwarden getogen om haar in een “dienst te brengen, alwaar zij heeren moest ontvangen” Johanna moest haar zilveren oorijzer afgeven, wat verkocht werd, en er werd haar voor gehouden dat zij “mooie kleeren en ringen zoude bekomen”. enz. enz. Klaaske Pieters van der Veen werd als medeplichtige veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 maanden en een geldboete van Fl. 25,= alsmede voor een derde deel van de proceskosten.

Onderstaande is een kort relaasuit het archief bestand betreffende inwoners van Franeker over de periode 1536- 1945.

Klaasje van der Veen, weduwe van KlaasGeerts Zijlstra. Op 23-12-1815 trouwde te Sexbierum de 22 jarige Klaske met de59 jaar oude smidsknecht Klaas Geerts Zijlstra. Hij had Klaske leren kennen ineen bordeel te Harlingen. Het echtpaar kreeg twee kinderen, Elisabeth geborenop 19-12-1820 te Harlingen en Pietje geboren op 16-4-1823 te Sexbierum. Klaasoverleed op 6-1-1823.

Daarna werd er lange tijd niets van haar vernomen. Maarop 2-9-1826 wordt te Rijperkerk Pietje van der Veen geboren. Klaske geeft alsvader op Victor Kliffort maar Pietje wordt met de familienaam van der Veen inhet geboorte register ingeschreven. De reden is simpel. Hij is er niet vanovertuigd dat het zijn kind is vanwege de levensstijl van Klaske. De man dieKlaske als vader opgeeft was op 7-2-1790 gehuwd met de 36 jarige AaltjeGerrits. Victor Adams Kliffort was op 12-11-1753 te Hamburg geboren en vanberoep marskramer en reizende door Friesland en Groningen. Het echtpaar kreeg 5kinderen. Aaltje overleed op 7-9-1819 te Oenkerk. Hoe de werkelijke relatietussen Klaske en Victor was is niet bekend. Wel dat Klaske zich nog steedsbezig hield met prostitutie en het gelegenheid geven tot.

Op 15-10-1828 komt ze zwanger inFraneker aan en trekt in bij de molenaarsknecht Pieter Koster. CoenraadKanninga heeft dit zo geregeld. De vader van Reinder van der Veen wordt alsonbekend vermeld.
Merkwaardig is dat Victor AdamsClifford nergens in de registers van Franeker vermeld wordt, maar wel op4-10-1838 in Franeker overlijd. Ondanks dat er geen adres genoemd wordt woondehij op Zevenhuizen bij de molenaarsfamilie van Fokke Hanses van der Weij.

Als Pietje op 26-6-1851 met GeertTjammes Bouma trouwt krijgt zij de familienaam Kliffort inplaats van van der Veen. Het is en blijfteen merkwaardig verhaal. Want ook Pietje zag wel brood in het gelegenheid geventot prostitutie. Ook tijdens haar huwelijk met Lume Hoogerhuis bleef zij zichhier mee bezig houden en regelmatig nam ze een meisje in huis dat zwanger wasgeworden en in haar huis de bevalling kon afwachten.

Zoon Reinder trouwde later metMarijke Jansma, een van de ‘meiden’ van Klaske. Een dochter van Marijke, Johanna,werkte weer voor Pietje in de bordelen in Leeuwarden en Harlingen. Johannakreeg meerdere kinderen. Tijden haar detentie in Veenhuizen beviel Johanna vaneen zoon.

Vriendelijke groet,
Gerard van der Heide (waarvoor mijn dank)